Copyright tekst: Hans Rensema uit het boek: ‘Beelden van het lichaam’ -anatomen, kunstenaars en drukkers over de anatomie van het menselijk lichaam- dat in 2025 zal verschijnen. auteur Hans Rensema, in memoriam
Hoogdruk
(Engels: Relief printing, Frans: Impression en relief, Duits: Hochdruck)
De oudste druktechniek is de houtsnede, die ook wel xylographie wordt genoemd naar het
Griekse woord ‘xylos’ dat ‘hout’ betekent. Het procedé kan het best worden vergeleken met
een stempel. De oudst bekende houtsnedes komen uit China (rond 900). Als eerste Europese
houtsnede wordt de religieuze prent ‘Brusselse Madonna’ beschouwd die door een
onbekende meester werd gemaakt in 1418. Op een gladgeschuurd blok hout wordt een tekening gemaakt, en met scherpe beitels en gutsen wordt het hout rondom de lijnen weggesneden. Als men nu drukinkt aanbrengt, nemen alleen de hooggelegen delen de inkt aan. Vandaar de term ‘hoogdruk’ Een belangrijke uitvinding in de hoogdruk was de gegoten loden letter in 1440 van Johannes Gutenberg deze werd gebruikt voor tekstweergave . lees meer…….
Diepdruk
(Engels: Intaglio printing, Frans: Impression en creux, Duits: Tiefdruck)
Tot de diepdruk worden alle technieken gerekend waarbij aan het oppervlak van de druk-
vorm de inkt lager ligt dan het omringende materiaal.
Voor alle ambachtelijke diepdruktechnieken (gravure, ets, mezzotint etc.) geldt dat men bij
het afdrukken een laag drukinkt aanbrengt over de hele plaat. Daarna worden de hoge delen
van de drukvorm ontdaan van alle overtollige drukinkt. Op een gravure- of etspers kan een
afdruk op papier gemaakt worden. De oudst bekende gravure stamt uit 1446, de ets uit ca.
1500 en de mezzotint werd in 1642 uitgevonden. lees meer……
Vlakdruk
(Engels: Planographic printing, Frans: Impression à plat, Duits: Flachdruck)
Na de hoogdruk en de diepdruk is de vlakdruk de jongste drukfamilie. Hiertoe worden alle
druktechnieken gerekend waarbij de inkt min of meer op het oppervlak van de drukvorm ligt.
Ze zijn allemaal gebaseerd op hetzelfde eenvoudige principe: water en vet stoten elkaar af.
Met vette materialen betekende delen van de steen of metalen plaat nemen vet (drukinkt)
aan, niet betekende gebieden worden vochtig gehouden en stoten daardoor de drukinkt af.
De lithografie of steendruk stelde drukkers in staat om relatief snel veel afdrukken te maken
en bovendien bood de techniek de mogelijkheid om in kleur te drukken.
Aloys Senefelder (1771-1834) vond deze techniek kort na de Franse Revolutie uit in Mün-
chen (1796). De steendruk is de voorloper van het huidige offset drukprocédé. lees meer……
drukkunstmuseum 